Unia z nowymi wytycznymi
- 17 października Komisja Europejska opublikowała nowe wytyczne dotyczące dopłat do instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych.
- Z dokumentu wynika, że wycofane zostanie wsparcie na kotły zasilane paliwami kopalnymi. Instalacje, na które otrzymywane będą dopłaty już od przyszłego roku powinny być zasilane energią odnawialną.
- Wyjątek stanowią systemy hybrydowe, w przypadku których wkład zielonej energii będzie musiał jedynie przeważać.
17 października 2024 roku Komisja Europejska opublikowała nowe wytyczne dotyczące finansowania instalacji grzewczych w budynkach mieszkalnych, w ramach interpretacji przepisów dyrektywy EPBD (ang. Energy Performance of Buildings Directive). Nowe przepisy mają na celu wspieranie transformacji sektora grzewczego ku rozwiązaniom opartym na odnawialnych źródłach energii (OZE) oraz wyeliminowanie wsparcia dla technologii opartych na paliwach kopalnych od stycznia 2025 roku.
Wytyczne Komisji Europejskiej stanowią ważny dokument dla branży energetycznej i grzewczej. Ich głównym celem jest wprowadzenie jednolitych zasad wspierania instalacji grzewczych opartych na OZE w całej Unii Europejskiej. W związku z planowanym osiągnięciem neutralności klimatycznej do 2050 roku, Unia Europejska chce wyeliminować z rynku instalacje grzewcze, które mogłyby blokować pełną transformację energetyczną na zieloną energię. Co to oznacza w praktyce?
Koniec wsparcia dla kotłów na paliwa kopalne
Jednym z kluczowych punktów wytycznych jest zakaz finansowania od stycznia 2025 roku samodzielnych kotłów na paliwa kopalne, takich jak gaz, węgiel czy olej opałowy. Komisja Europejska wskazała, że wsparcie będzie dotyczyć jedynie takich instalacji, które od momentu instalacji korzystają z paliw odnawialnych, takich jak biogaz lub zielony wodór. Oznacza to, że tzw. kotły „H2 ready” muszą już w chwili montażu być zasilane przynajmniej w większości przez paliwa odnawialne, a nie tylko wykazywać potencjalną gotowość na przyszłość.
Celem tych przepisów jest zapobieganie efektowi „lock-in”, czyli uzależnieniu się na długi czas od technologii paliw kopalnych. Nowe zasady mają wpłynąć nie tylko na nowe programy wsparcia, ale także pośrednio na już istniejące programy, jak np. polski program „Czyste Powietrze”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚGW) zapowiedział już plany rezygnacji z dofinansowania samodzielnych kotłów na paliwa kopalne w ramach tego programu od przyszłego roku.
Wielka szansa dla systemów hybrydowych
Komisja Europejska uwzględniła możliwość wsparcia dla systemów hybrydowych, które łączą kotły na paliwa kopalne z odnawialnymi źródłami energii, takimi jak pompy ciepła czy panele solarne. Jednakże, aby takie systemy kwalifikowały się do dofinansowań, energia z OZE musi stanowić ich znaczący udział. W niektórych krajach, takich jak Niemcy, Francja, Austria czy Włochy, już teraz systemy hybrydowe muszą wykorzystywać co najmniej 55-65% energii odnawialnej, aby mogły ubiegać się o pełne wsparcie finansowe.
Systemy hybrydowe mają być traktowane jako rozwiązanie przejściowe, które pozwoli na rozwój technologii w pełni opartych na OZE. Wsparcie finansowe dla tych systemów będzie proporcjonalne do stopnia, w jakim korzystają z odnawialnych źródeł energii – preferowane będą instalacje w pełni oparte na OZE, a systemy z częściowym udziałem będą otrzymywać mniejsze dopłaty.
Polska na rozdrożu. Czy sprostamy nowym wymaganiom?
Nowe wytyczne Komisji Europejskiej spotkały się z pozytywnym odbiorem w branży. Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) uznała je za krok w kierunku dekarbonizacji sektora grzewczego w UE.
– Branża grzewcza również otrzymała jasne wskazówki dotyczące technologii priorytetowych na przyszłość, co zapewni przejrzystość w transformacji rynku grzewczego i upowszechnieniu odnawialnych źródeł energii. Ważny jest też sygnał, że systemy hybrydowe mają być traktowane jako rozwiązanie przejściowe, umożliwiające rozwój technologii w pełni opartych na OZE, a kotły grzewcze, aby mogły być dofinasowane, muszą korzystać od razu z paliw odnawialnych i nie wystarczy tylko ich gotowość na to rozwiązanie – mówi prezes PORT PC, Paweł Lachman
Polska stoi przed wyzwaniem przygotowania długoterminowej strategii termomodernizacji budynków, w której kluczowe będzie wycofanie kotłów na paliwa kopalne do 2040 roku w budynkach mieszkalnych. Takie działania są niezbędne, aby wypełnić wymogi dyrektywy EPBD oraz osiągnąć cele klimatyczne UE.
Dzięki nowym wytycznym, kraje członkowskie będą mogły lepiej zarządzać wsparciem finansowym dla instalacji grzewczych i uniknąć wspierania technologii, które blokują przejście na pełną dekarbonizację sektora energetycznego. Unifikacja przepisów w tym zakresie ma również zapewnić skuteczniejsze wdrażanie polityki klimatycznej w całej Unii Europejskiej.
Maciej Bartusik